بیمه نامه مسئولیت مدنی موسسات حمل و نقل بین المللی کالا از طریق جاده (CMR)
Convention on the Contract for the International Carriage of Goods by Road
موضوع بیمه CMR :
پوشش بیمه مسئولیت مدنی شرکت های حمل و نقل بین المللی کالا از طریق جاده در مقابل صاحبان کالا طبق مقررات کنوانسیون سی ام آر در رابطه با راهنامه های حمل و نقل بین المللی کالا که از طریق جاده توسط این شرکت ها صادر میشود . مبنای این بیمه نامه کنوانسیون حمل و نقل کالا از طریق جاده (CMR ) مصوب 19/05/1956 در ژنو مشتمل بر یک مقدمه و پنجاه و یک ماده و پروتکل اصلاحی آن به تاریخ 05/07/1987 مشتمل بر یک مقدمه و دوازده ماده که ناظر بر روابط بین حمل کننده کالاو فرستنده و گیرنده کالا میباشد و همچنین مصوبه الحاق جمهوری اسلامی ایران به این کنوانسیون در تاریخ 29 تیر 1376 میباشد .
خسارت وارده به کالای موضوع بیمه بر مبنای ماده 23 کنواسیون CMR بر اساس ارزش CIF کالا بعلاوه سود و حقوق گمرکی و یا به ماخذ هر کیلوگرم از وزن ناخالص کالای خسارت دیده معادل حداکثر 8.33 SDR هر کدام که کمتر باشد تعیین میگردد .همچنین در صورتیکه صاحب کالا اقدام به اظهار ارزش کالای موضوع حمل نماید ، ماخذ محاسبه خسارت وارده بر اساس ارزش اظهار شده و یا ارزش (CIF(Cost, Insurance and Freight و سود و حقوق گمرکی هر کدام که کمتر باشد خواهد بود .
حق بیمه CMR:
مبنای محاسبه حق بیمه در این قرارداد بر مبنای درصدی از کرایه حمل میباشد .
نکته 1 :در مورد راهنامه های حمل کالا باارزش اظهار شده ، متقاضی می بایست قبل از بارگیری مراتب را به بیمه گر اعلام وحق بیمه متعلقه را پرداخت نماید
نکته 2 :در مواردی که برای برگشت کانتینر خالی راهنامه صادر گردد تخفیف ویژه ای توسط بیمه گردر نظر گرفته می شود چون کانتینر فاقد کالااست ودر صورت بروز حادثه ، خسارت زیادی به خود کانتینر وارد نمی شود.
نکته 3 : معمولا برای محمولات مصالح ساختمانی در صورتیکه بصورت فله باشند تخفیف در نظر گرفته می شود
نکته 4 :هر گاه برای محموله یک وسیله نقلیه چند راهنامه صادر گردد (گروپاژ) حق بیمه برای هر راهنامه محاسبه نمی گردد اگر برای یک مقصد باشد حق بیمه معادل یک کامیون دربست با توجه به حجم کل ناخالص کالا واگر برای مقاصد مختلف باشد بر اساس دورترین مقصد وبا حجم کل کامیون خواهد بود
نکته 5 :برای محصولاتی که نیاز به دمای خاص داشته باشند اضافه نرخ محاسبه وتعیین می گردد .
نکته 6 :هزینه نجات وجلوگیری از توسعه خسارت در تعهد بیمه گر می باشد
استثنائات بیمه سی ام آر:
1-خسارت و هزینه های مربوط به محمولاتی که تحت شمول کنوانسیون سی ام آر و مقاوله نامه مربوط قرار ندارد
2-خسارت و هزینه های مربوط به مواردی که طبق کنوانسیون سی ام آر بیمه گذار نسبت به آن از مسئولیت مبری است
3-خسارت ناشی از عمد و سوء نیت بیمه گذار
4-خسارت ناشی از انرژِی هسته ای و رادیو اکتیو
5-خسارت ناشی از جنگ ، شورش ،بلوا، اعتصاب ،خرابکاری ، ظبط ویا مصادره کالا
6-خسارات وارده به فلزات گرانبها،سنگ های قیمتی ،پول و اسکناس ،آثار هنری و تابلوهای نقاشی و مجسمه ها مگر در صورتیکه قبل از حمل موافقت بیمه گر جلب شده باشد
7-سرقت محموله کامیون با راننده خارجی
موادی از قانون الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون قرارداد حمل و نقل بین المللی کالا از طریق جاده و پروتکل اصلاحی آن :
ماده 1:
1-این کنوانسیون شامل هر قراردادی که برای حمل کالا از طریق جاده با وسیله نقلیه به منظور کسب اجرت منعقد میشود و محل دریافت کالا و‌تحویل آن در قرارداد در دو کشور مختلف واقع شده و حداقل یکی از دو طرف، عضو کنوانسیون باشد گذشته از محل اقامت و تابعیت دو طرف قرارداد‌می‌شود.
2- از نظر این کنوانسیون “وسیله نقلیه” یعنی وسایل نقلیه موتوری، وسایل نقلیه مفصل‌دار، یدک و نیمه یدک، بطوری که در ماده (4) کنوانسیون تردد‌جاده‌ای مورخ بیست و هشتم شهریور ماه 1328 هجری شمسی برابر نوزدهم سپتامبر یکهزار و نهصد و چهل و نه (1949) میلادی تعریف شده است.
3- این کنوانسیون شامل حمل کالاهایی که در محدوده اجرای کنوانسیون به وسیله دولت‌ها و یا مؤسسات و سازمانهای دولتی انجام میشود نیز‌می‌شود.
4- این کنوانسیون شامل موارد زیر نمی‌شود:
الف – حمل کالاهایی که تحت شرایط هر کنوانسیون بین‌المللی پستی انجام میشود،
ب – حمل محمولات جنازه‌ای،
ج – حمل اثاث منزل.
5- طرفهای متعاهد توافق می‌کنند که هیچ یک از مفاد این کنوانسیون را با توافقهای ویژه بین دو یا چند طرف متعاهد تغییر ندهند، مگر اینکه این‌کنوانسیون را در مورد حمل‌های بین مرزی نافذ ندانند و یا اجازه استفاده از این کنوانسیون را به ملیات
حملی که تماماً در محدوده قلمرو کشورهایشان‌تحت بارنامه جاده‌ای که معرف مالکیت کالا است بدهند.
ماده 3: از لحاظ این کنوانسیون حمل‌کننده مسئول فعل یا ترک فعل نمایندگان، کارکنان یا هر شخص دیگری که در جریان حمل از خدمات آنها استفاده‌می‌کند خواهد بودمادامی که این نمایندگان، کارکنان یا اشخاص دیگر در چارچوب وظیفه شغلی خود عمل نموده باشند مثل آن است که فعل یا ترک‌فعل ناشی از عملکرد خود او باشد.
ماده 4: قرارداد حمل با تنظیم بارنامه جاده‌ای تایید میشود. فقدان، دسترسینداشتن به بارنامه جاده‌ای یا بی‌نظمی در صدور سند یاد شده لطمه‌ای به‌وجود واعتبار قرارداد حمل نخواهد زد و قرارداد حمل مشمول مقررات این کنوانسیون خواهد بود.
ماده 10: فرستنده در برابر حمل‌کننده مسئول خسارتهای وارد شده به اشخاص و تجهیزات و کالاهای دیگر یا هر گونه هزینه‌ای که درنتیجه نقص بسته بندی کالا‌ایجاد شود میباشد مگر اینکه نقص بسته بندی در موقع تحویل کالا آشکار یا برای حمل‌کننده شناخته شده باشد و نامبرده هیچگونه حق شرطی در این‌مورد در بارنامه جاده‌ای وارد نکرده باشد.
ماده 17:
1- حمل‌کننده مسئول فقدان تمام یا قسمتی از کالا و خسارت وارد شده به آن از تاریخ تحویل گرفتن کالا تا زمان تحویل دادن آن و همچنین مسئول هر‌گونه تأخیر در تحویل کالا خواهد بود.
2- در صورتی که فقدان یا خسارت یا تأخیر به سبب عمل خلاف یا غفلت مدعی یا به موجب دستورهای داده شده توسط وی، غیر از دستورهایی که‌حمل‌کننده در انجام آن دچار اشتباه یا غفلت شده باشد یا به علت عیب ذاتی کالا و یا اوضاع و احوالی اجتناب‌ناپذیر که حمل‌کننده قادر به جلوگیری از‌آن نبوده حادث شود، حمل‌کننده از مسئولیت مبرا خواهد بود.
3-حمل‌کننده به دلیل وضعیت معیوب وسیله نقلیه‌ای که از آن برای کار حمل استفاده می‌کند یا به علت اشتباه یا غفلت شخصی که وسیله نقلیه را از او‌کرایه کرده و یا اشتباه یا غفلت نمایندگان و کارکنان شخص یاد شده از مسئولیت مبرا نخواهد بود.
4-در صورتی که فقدان و خسارت از مخاطرات ذاتی خاص در یک یا چند مورد از موارد زیر حادث شود حمل‌کننده با رعایت بندهای (2) الی (5) ماده(18) از مسئولیت مبرا خواهد بود:
الف – استفاده از وسایل نقلیه رو باز بدون پوشش در صورتی که با استفاده از چنین وسایلی به صراحت توافق شده و در ارنامه قید شده باشد،
ب – بسته بندی نبودن یا وجود بسته بندی ناقص در مورد کالاهایی که در صورت نداشتن بسته بندی یا داشتن بسته بندی ناقص به دلیل طبیعتی که‌دارند متحمل ضایعات یا خسارات می‌شوند،
ج – کار تحویل و تحول، بارگیری، بار چینی یا تخلیه کالا به وسیله فرستنده یا گیرنده و یا شخصی که از طرف آنان به این کار گمارده شده، انجام شود.
د – طبیعت بعضی از کالاها که به ویژه تمام یا قسمتی از آنها را در معرض فقدان یا خسارت به خصوص به واسطه شکستگی، زنگ زدگی، پوسیدگی،خشکی، نشتی، نقصان معمولی، آفت یا بیدزدگی قرار می‌دهد،
ه- کافی یا کامل نبودن علایم و شماره‌های روی بسته‌ها:،
و – حمل حیوانات زنده.
5-برابر مقررات این ماده، در مواردی که حمل کننده نسبت به بعضی از عوامل موجب فقدان، خسارت، یا تأخیر مسئول نبوده باشد نسبت به عوامل‌دیگر فقط تا حدی مسئول است که عوامل یاد شده در فقدان، خسارت یا تأخیر کالا سهیم بوده‌اند.
ماده 34: در صورتی که حمل کالایی که برابر قرارداد واحدی پذیرفته شده به وسیله چند حمل‌کننده جاده‌ای متوالی انجام شود هریک از حمل‌کنندگان‌مسئول انجام کل عملیات حمل خواهد بود. زیرا با پذیرش بارنامه جاده‌ای و کالا، حمل‌کننده دومی وهریک از حمل‌کنندگان بعدی برابر شرایط بارنامه‌جاده‌ای یاد شده طرف قرارداد محسوب می‌شوند.